Trong thời đại toàn cầu hóa, việc xuất nhập khẩu hàng hóa trở thành một hoạt động thiết yếu đối với các doanh nghiệp. Tuy nhiên, để đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch, hàng hóa phải trải qua một quy trình gọi là thông quan. Vậy thủ tục thông quan là gì? Điều kiện và quy trình thực hiện ra sao? Hãy cùng luong.vn tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1.Thủ tục thông quan là gì?

Theo khoản 1 Điều 4 Luật Hải quan năm 2014, thông quan được định nghĩa như sau:

“Thông quan là việc hoàn thành các thủ tục hải quan để hàng hóa được nhập khẩu, xuất khẩu hoặc đặt dưới chế độ quản lý nghiệp vụ hải quan khác.”

Nói cách khác, thông quan là một bước bắt buộc trong các giao dịch quốc tế về xuất nhập khẩu, giúp cơ quan hải quan kiểm soát thông tin chi tiết về hàng hóa và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật.

2.Ý nghĩa của thủ tục thông quan là gì?

• Đảm bảo tính hợp pháp: Giúp kiểm tra và xác nhận hàng hóa không vi phạm quy định luật kinh tế, không thuộc danh mục cấm xuất nhập khẩu.
• Kiểm soát nguồn gốc và chất lượng: Qua thông quan, cơ quan hải quan xác minh nguồn gốc, chất lượng hàng hóa để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
• Tăng cường an ninh quốc gia: Ngăn chặn các mặt hàng nguy hiểm, hàng cấm hoặc không phù hợp với tiêu chuẩn nhập khẩu.
• Hỗ trợ lưu thông thương mại: Đảm bảo hàng hóa di chuyển một cách hợp pháp qua biên giới, thúc đẩy phát triển kinh tế và giao thương quốc tế.

3.Điều kiện thủ tục cần thiết để hàng hóa được thông quan là gì?

Mỗi loại hàng hóa sẽ có các yêu cầu cụ thể khi thông quan. Dưới đây là các điều kiện cơ bản để hàng hóa và phương tiện vận tải được phép thông quan:

Hàng hóa hợp pháp

• Không thuộc danh mục hàng cấm xuất nhập khẩu theo quy định của pháp luật kinh tế Việt Nam.
• Đáp ứng các tiêu chuẩn về chủng loại, mẫu mã, số lượng, và chất lượng.
• Có đầy đủ chứng từ đi kèm như hóa đơn, hợp đồng mua bán, giấy phép xuất khẩu (nếu cần).

Phương tiện vận tải tuân thủ quy định

• Các phương tiện vận tải như máy bay, tàu biển, ô tô, hoặc tàu hỏa quốc tế phải có hồ sơ hải quan hợp lệ.
• Phương tiện phải được sử dụng đúng mục đích như tạm nhập tái xuất hoặc tạm xuất tái nhập không nhằm mục đích thương mại.

Thủ tục hải quan đầy đủ

• Hoàn thiện tờ khai hải quan với thông tin chính xác và trung thực.
• Nộp đầy đủ các loại thuế, phí và lệ phí theo quy định.

4. Quy trình thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu

Thông quan hàng hóa được thực hiện qua 3 bước cơ bản như sau:

 Đăng ký và khai báo hải quan

Người khai hải quan có thể đăng ký tờ khai qua hình thức điện tử hoặc trực tiếp tại cơ quan hải quan. Các thông tin cần khai báo bao gồm:

• Chủng loại, số lượng, mẫu mã hàng hóa.
• Chứng từ liên quan như hóa đơn thương mại, hợp đồng mua bán, giấy phép xuất khẩu, giấy chứng nhận xuất xứ (CO).

Lưu ý:

• Các chứng từ phải chính xác, hợp pháp và còn hiệu lực.
• Hệ thống đăng ký hải quan điện tử giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính minh bạch.

 Đưa hàng hóa đến điểm tập kết

Hàng hóa cần được đưa đến địa điểm kiểm tra theo quy định tại khoản 3 Điều 22 Luật Hải quan 2014. Các điểm tập kết bao gồm:

• Cửa khẩu quốc tế (đường bộ, đường sắt, cảng hàng không).
• Kho ngoại quan hoặc khu vực bãi tập kết được cơ quan hải quan chỉ định.
• Địa điểm kiểm tra chung giữa Hải quan Việt Nam và Hải quan các nước láng giềng (nếu có).

Tại đây, cơ quan hải quan sẽ kiểm tra thực tế hàng hóa để xác minh tính hợp lệ.

Nộp thuế và phí

Để hàng hóa được thông quan, người khai hải quan phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế, phí và lệ phí. Các loại phí có thể bao gồm:

• Thuế xuất khẩu hoặc nhập khẩu.
• Phí hải quan.
• Lệ phí bốc xếp hàng hóa tại cảng.

Sau khi nộp thuế đầy đủ, cơ quan hải quan sẽ cấp phép thông quan cho hàng hóa.

Xem thêm: Quy trình thủ tục nhập khẩu máy móc cũ đã qua sử dụng

Xem thêm: Quy trình thủ tục hải quan là gì trong xuất nhập khẩu?

5.Các lưu ý quan trọng khi thực hiện thủ tục thông quan là gì?

• Hiểu rõ quy định pháp luật: Người khai hải quan cần nắm rõ các quy định và tiêu chuẩn liên quan đến loại hàng hóa xuất nhập khẩu.
• Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ: Hồ sơ cần chính xác, hợp lệ và đầy đủ để tránh bị từ chối thông quan.
• Sử dụng dịch vụ hỗ trợ nếu cần thiết: Các doanh nghiệp có thể sử dụng dịch vụ logistics hoặc đại lý hải quan để tối ưu hóa quy trình.
• Tuân thủ thời gian quy định: Việc chậm trễ trong khai báo hoặc nộp thuế có thể dẫn đến các hình phạt hành chính hoặc phát sinh chi phí không cần thiết.

Hiểu rõ khái niệm, quy trình và các điều kiện liên quan sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh được các rủi ro pháp lý không đáng có