Trong một xã hội phát triển, mối quan hệ lao động luôn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và phát triển của nền kinh tế. Người lao động không chỉ có quyền lợi mà còn có những nghĩa vụ quan trọng đối với người sử dụng lao động và xã hội. Bài viết luong.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ về các nghĩa vụ của người lao động theo quy định của pháp luật hiện hành, đặc biệt là trong Bộ luật Lao động 2019.
1. Quyền và nghĩa vụ của người lao động
Người lao động là cá nhân tham gia vào quá trình lao động theo hợp đồng với người sử dụng lao động, được hưởng lương và có nghĩa vụ thực hiện công việc được giao. Quyền và nghĩa vụ của người lao động được xác định như sau:
1.1. Quyền của người lao động
Người lao động được bảo vệ và hưởng các quyền lợi căn bản trong môi trường làm việc, bao gồm:
- Tự do lựa chọn công việc: Người lao động có quyền lựa chọn công việc, nơi làm việc và nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích cá nhân, tham gia các khóa đào tạo, học nghề để nâng cao trình độ.
- Bảo vệ quyền lợi: Người lao động có quyền được trả lương xứng đáng với năng lực và công sức bỏ ra, được hưởng các chế độ phúc lợi như nghỉ phép, nghỉ lễ có lương, được bảo vệ về an toàn và vệ sinh lao động.
- Tham gia tổ chức đại diện: Người lao động có quyền thành lập hoặc tham gia các tổ chức, công đoàn đại diện quyền lợi của mình, tham gia vào các cuộc đối thoại, thương lượng để bảo vệ lợi ích chính đáng của bản thân.
- Từ chối công việc nguy hiểm: Khi công việc đe dọa tính mạng và sức khỏe, người lao động có quyền từ chối thực hiện công việc đó mà không bị kỷ luật.
- Chấm dứt hợp đồng lao động: Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật.
- Quyền đình công: Người lao động có quyền tham gia đình công khi có các vấn đề chưa được giải quyết hợp lý tại nơi làm việc.
(Khoản 1 Điều 5 Bộ luật Lao động 2019)
1.2. Nghĩa vụ của người lao động
Ngoài quyền lợi, người lao động cũng có các nghĩa vụ cần thực hiện trong quá trình làm việc:
- Tuân thủ các thỏa thuận: Người lao động có nghĩa vụ thực hiện các hợp đồng lao động, thỏa thuận lao động tập thể, và các quy định đã được thống nhất giữa hai bên.
- Chấp hành quy định nội bộ: Người lao động phải tuân thủ kỷ luật lao động và nội quy của nơi làm việc, thực hiện công việc đúng tiến độ và chất lượng theo yêu cầu của người sử dụng lao động.
- Tuân thủ pháp luật: Người lao động cần thực hiện nghĩa vụ đối với các luật lệ liên quan đến lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo vệ an toàn, vệ sinh lao động.
(Khoản 2 Điều 5 Bộ luật Lao động 2019)
2. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động
Người sử dụng lao động là tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân có nhu cầu thuê lao động để phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động được quy định rõ ràng trong Bộ luật Lao động 2019.
2.1. Quyền của người sử dụng lao động
Người sử dụng lao động có quyền quản lý, điều hành và giám sát lao động để đảm bảo công việc được thực hiện hiệu quả:
- Quản lý và tuyển dụng: Người sử dụng lao động có quyền tuyển dụng, bố trí công việc và giám sát hoạt động của người lao động nhằm đảm bảo mục tiêu công việc được hoàn thành.
- Thành lập tổ chức đại diện người sử dụng lao động: Người sử dụng lao động có thể tham gia hoặc thành lập các tổ chức đại diện cho quyền lợi của người sử dụng lao động và tham gia vào các tổ chức liên quan khác theo quy định của pháp luật.
- Tham gia thương lượng và đàm phán: Người sử dụng lao động có quyền yêu cầu các tổ chức đại diện người lao động tham gia vào các cuộc thương lượng để ký kết thỏa ước lao động tập thể và giải quyết các tranh chấp lao động.
- Đóng cửa tạm thời nơi làm việc: Trong trường hợp cần thiết, người sử dụng lao động có quyền đóng cửa tạm thời nơi làm việc để bảo vệ quyền lợi và an toàn của người lao động.
2.2. Nghĩa vụ của người sử dụng lao động
Người sử dụng lao động cũng có các nghĩa vụ quan trọng phải thực hiện để bảo vệ quyền lợi của người lao động và đảm bảo môi trường làm việc lành mạnh:
Xem thêm: Cách làm mã số thuế cá nhân online tiết kiệm chi phí
Xem thêm: Công thức tính thuế thu nhập cá nhân chuẩn nhất 2024
- Tuân thủ hợp đồng lao động: Người sử dụng lao động phải tôn trọng hợp đồng lao động đã ký kết và bảo vệ quyền lợi của người lao động trong suốt thời gian làm việc.
- Đảm bảo điều kiện làm việc: Người sử dụng lao động phải đảm bảo môi trường làm việc an toàn, bảo vệ sức khỏe người lao động, đồng thời xây dựng các cơ chế đối thoại, trao đổi với người lao động về các vấn đề liên quan.
- Đào tạo và nâng cao kỹ năng: Người sử dụng lao động cần có nghĩa vụ đào tạo, bồi dưỡng người lao động để nâng cao năng lực, giúp họ thích nghi và phát triển nghề nghiệp.
- Chấp hành quy định pháp luật: Người sử dụng lao động cần thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo vệ an toàn lao động, và không có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc.
Hy vọng rằng những thông tin nghĩa vụ của người lao động được chia sẻ trên đây thực sự hữu ích với bạn đọc nhé.