Chế độ lấy bảo hiểm xã hội 1 lần giúp người tham gia bảo hiểm có thể rút tiền một lần thay vì phải chờ đến khi đủ tuổi để nhận lương hưu hàng tháng. Vậy BHXH 1 lần là gì? Ai có quyền nhận? Quy trình thực hiện ra sao? Hãy cùng luong.vn tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?
Bảo hiểm xã hội 1 lần là chế độ an sinh xã hội được nhà nước quy định để hỗ trợ cho những người tham gia BHXH bắt buộc và tự nguyện khi có yêu cầu và đủ điều kiện. Người lao động có thể rút tiền BHXH một lần khi không có nhu cầu tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội nữa, thay vì phải đợi đến tuổi nghỉ hưu để nhận lương hưu hàng tháng.
Bảo hiểm xã hội 1 lần được coi là một cách thức giúp người lao động sử dụng số tiền đã đóng bảo hiểm của mình, đặc biệt trong các trường hợp cần thiết hoặc khó khăn về tài chính. Tuy nhiên, trước khi quyết định rút BHXH 1 lần, người lao động cần nắm rõ các quy định, điều kiện và quy trình thực hiện để đảm bảo quyền lợi của mình.
2. Điều kiện lấy bảo hiểm xã hội 1 lần?
Theo Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Nghị định 115/2015/NĐ-CP, để được nhận BHXH 1 lần, người lao động phải thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH. Theo Luật BHXH, nếu người lao động đủ tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH, họ có quyền rút BHXH 1 lần thay vì nhận lương hưu hàng tháng.
- Ra nước ngoài định cư. Những người đi định cư ở nước ngoài và không tiếp tục tham gia BHXH sẽ có quyền rút bảo hiểm xã hội 1 lần.
- Người mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Nếu người lao động mắc các bệnh hiểm nghèo như ung thư, bại liệt, HIV/AIDS, xơ gan cổ chướng, hay lao nặng, họ có thể rút BHXH 1 lần để phục vụ việc điều trị.
- Quân nhân, công an phục viên. Các đối tượng là quân nhân, công an khi phục viên hoặc xuất ngũ mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu cũng có thể rút BHXH 1 lần.
- Người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc. Sau 1 năm ngừng tham gia BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng, người lao động có thể yêu cầu nhận BHXH 1 lần.
3. Các trường hợp không được lấy bảo hiểm xã hội 1 lần
Không phải tất cả các trường hợp đều đủ điều kiện để nhận BHXH 1 lần. Dưới đây là các trường hợp không được nhận BHXH 1 lần:
- Người lao động nghỉ việc chưa đủ 1 năm. Nếu người lao động nghỉ việc chưa đủ 1 năm và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện, họ sẽ không được rút BHXH 1 lần.
- Đủ tuổi nghỉ hưu và đủ 20 năm đóng BHXH. Trong trường hợp này, người lao động sẽ không rút BHXH 1 lần mà sẽ nhận lương hưu.
- Người lao động mắc bệnh nhưng không phải bệnh hiểm nghèo. Nếu người lao động mắc bệnh thông thường và không phải các bệnh nguy hiểm đến tính mạng như đã nêu, họ không đủ điều kiện để rút BHXH 1 lần.
- Không chứng minh được định cư ở nước ngoài. Người lao động muốn rút BHXH 1 lần khi ra nước ngoài định cư cần phải có đầy đủ giấy tờ chứng minh việc định cư. Nếu không đủ chứng minh, yêu cầu sẽ không được chấp nhận.
4. Quy trình lấy bảo hiểm xã hội 1 lần
Để thực hiện thủ tục rút BHXH 1 lần, người lao động cần tuân thủ quy trình sau:
Bước 1: Kiểm tra điều kiện rút BHXH 1 lần
Trước tiên, người lao động cần kiểm tra xem mình có đủ điều kiện để rút BHXH 1 lần hay không. Các điều kiện này đã được liệt kê ở phần trên, bạn cần xác định rõ trường hợp của mình.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ yêu cầu rút lấy bảo hiểm xã hội 1 lần
Hồ sơ cần chuẩn bị gồm:
- Sổ BHXH: Bản chính và bản sao
- Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần: Theo mẫu số 14-HSB.
- Giấy tờ tùy thân: Chứng minh nhân dân (CMND), thẻ căn cước công dân (CCCD).
Ngoài ra, tùy vào từng trường hợp cụ thể, bạn có thể cần cung cấp thêm một số giấy tờ như:
- Giấy xác nhận định cư ở nước ngoài: Đối với người đi định cư ở nước ngoài.
- Giấy xác nhận về bệnh tật: Nếu người lao động mắc bệnh hiểm nghèo.
Bước 3: Nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bạn có thể nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH nơi mình tham gia đóng bảo hiểm. Hồ sơ có thể nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua giao dịch điện tử, dịch vụ bưu chính.
Bước 4: Chờ giải quyết hồ sơ
Theo quy định của Luật BHXH, thời gian giải quyết hồ sơ và chi trả BHXH 1 lần không quá 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Bước 5: Nhận tiền BHXH 1 lần
Sau khi cơ quan BHXH giải quyết hồ sơ, người lao động sẽ nhận tiền BHXH 1 lần. Tiền có thể được chuyển qua tài khoản ngân hàng hoặc nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Xem thêm: Có nên đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và lưu ý cần biết
Xem thêm: Quy định chế độ nghỉ sảy thai với lao động nữ như nào?
5. Lưu ý khi rút BHXH 1 lần
- Khả năng mất quyền lợi hưu trí: Việc lấy bảo hiểm xã hội 1 lần có thể khiến bạn không đủ điều kiện nhận lương hưu khi về già. Do đó, trước khi quyết định, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng.
- Chỉ rút khi cần thiết: Rút BHXH 1 lần là quyền lợi của bạn, nhưng không nên rút khi không thật sự cần thiết để bảo vệ quyền lợi về hưu sau này.
Hy vọng rằng với những thông tin chia sẻ trên đây thì bạn đã nắm được cách lấy bảo hiểm xã hội 1 lần như thế nào rồi nhé.